elan vital ne demek?

Élan vital, Fransız filozof Henri Bergson tarafından ortaya atılan bir kavramdır. Bu kavram, yaşamın kaynağı olarak kabul edilen kendiliğinden bir güç veya enerjiyi ifade etmektedir. Bergson, bu kavramı insan zihninin sınırlarını aşan ve hayatın bir parçası olarak kabul edilen bir şey olarak tanımlamaktadır.

Bergson, hayatın evriminin sadece doğal seçilim ya da rastlantısal mutasyonlardan değil, aynı zamanda yaşamın içinde bulunan bir iradeden de kaynaklandığını savunmaktadır. Élan vital, bu iradeyi temsil eden bir kavramdır ve hayatın kendini organize ve adapte eden bir öz-örgütlenme sürecine sahip olduğunu ifade eder.

Bergson'a göre, bu evrimsel süreç sadece biyolojik organizmalarda değil, aynı zamanda insan deneyiminde de var olan bir olgudur. Élan vital, karmaşık bir sistem olan insan zihninde de kendini gösterir ve yaratıcılık, anlayış, duyarlık ve özgürlük gibi insana özgü niteliklerin kaynağıdır.

Bergson, Élan vital kavramıyla pozitivist ve materyalist felsefelerin dar görüşlülüğüne karşı çıkmış ve evrimin sadece doğal seçilimle açıklanamayacağına dikkat çekmiştir. Bu kavram, hayatın sadece mekanik bir süreç olmadığını ve kendiliğinden bir enerjiyle yönetildiğini ifade eder.